Меню
16+

Сетевое издание «По новому пути»

28.06.2019 17:24 Пятница
Категория:
Если Вы заметили ошибку в тексте, выделите необходимый фрагмент и нажмите Ctrl Enter. Заранее благодарны!
Выпуск 23 от 14.06.2019 г.

ПасихIси адамла шалати баркьудлуми

БикIули бирар, заманаличиб бурибси гъай мургьицад кьиматла бирар или. Перестройкала гьалар-гьаларти бурхIназибал адамтани чула халати мурадлуми дартаахъес кьасбариб, дакIу-гьаргли биалра, дигIянали биалра, адамтала ургар гьими-кьяс адикьес аварабирутири. ЦацабехIтани чула мурадлуми сархиб: чебяхIси пачалихъ СССР гъятIарбякьяхъун. Океанна итатIибти эмиссартала мурадри хаинтала ва наркотикунала кумекличил Россия цIакьагарбарес ва чус мутIигIбарес. Ил мурад бартаъниличи мешубикиб. «Англияла шпионна мукIурвакIнила гъай» бикIуси жуз белчIалли багьес вирар чис се дигулил. ИлхIели лерил секIал гIячихъдирар.

МяхIяммадгIяли МяхIяммадовлис — 89 дус

ПасихIси адамла шалати баркьудлуми

БикIули бирар, заманаличиб бурибси гъай мургьицад кьиматла бирар или. Перестройкала гьалар-гьаларти бурхIназибал адамтани чула халати мурадлуми дартаахъес кьасбариб, дакIу-гьаргли биалра, дигIянали биалра, адамтала ургар гьими-кьяс адикьес аварабирутири. ЦацабехIтани чула мурадлуми сархиб: чебяхIси пачалихъ СССР гъятIарбякьяхъун. Океанна итатIибти эмиссартала мурадри хаинтала ва наркотикунала кумекличил Россия цIакьагарбарес ва чус мутIигIбарес. Ил мурад бартаъниличи мешубикиб. «Англияла шпионна мукIурвакIнила гъай» бикIуси жуз белчIалли багьес вирар чис се дигулил. ИлхIели лерил секIал гIячихъдирар.

1990-ибти дусмала ургайчиб Саудовская Аравиялизи хIяж барес бякьунтази хьарбиулри: «Дагъистайзир гьаннара дургъби дехIдихьили ахIену?»

Дагъистайзиб дургъбачи гIягIнидеш агара или жаваб чарбатурхIели, илди бикIутири: «Тамаша саби! ИтаркIун жявлил дехIдихьес гIягIнитири дявти!».

АцIахъибси ярагъ чараагарли мурт-биалра къяйкбулхъан. Кавказла республикаби гъузгъалдидиуб ва дявтала цIализи гIеладикиб. Дагъистайзира саиб дявилати авара. Гьарли-марли ярагълибиубти къачагъунани, республикализибси хIукумат бехъес кьасличил МяхIячкъалализибси ЦIуба юртличи чябхъин дураберкIиб. Ит замана ДР-ла пачалихъла Советла Председатель МяхIяммадгIяли МяхIяммадовли сабур, гъабзадеш, пасихIдеш, адамдеш, уркIецIи дакIударибси хIейалри дявти кахIейкили кахIелесра асубири. Сунезир илди къиликъуни лерхIели цIакьла бегIтази илини игьахъес ихтияр хIебедиб. ГьанбиркахъехIе, Москвализив сайси илини илди анцIбукьуначила бакьибхIели къалабали МяхIячкъалализи чарухъунсири. ЦабехIтас дигулри ил аэропортлизив тIашаили, шагьарлизибси урехиласи агиличила бурес. Илини илди ца шайчи бикахъиб, хъярхъли шагьарлизивяхI ватихьиб. Адамти урехиличил хIерлири се бетарарал.

ХIера, цIуба бекIличилси, лебтачивалра ахъси ил дакIувиуб ва къалабати, кьасчерти гунзрачил лебталалра ургавад ватихьиб, гьар минутлизиб бири илдани къяйкбухъахъес. ХIякимти бузути кабинетуни дарбадягъиндарнила кахси сурат чебаибхIелира, илизир гъабзадеш, сабур ва пасихIдеш агархIейуб, ибкьси аги балбикахъес, халкь паргъатбиахъес виуб. МягIниагардешличи, бебкIаличира балли баэс асубируси анцIбукьличи ватихьибси ил гъабзадешчевси, кьасчевси адамла сипат гьаннара дила хIулбала гьалаб саби. ИтхIели наб ил цIуба Эльбрусличи мешуиркулри, чили сецад кьасбариб биалра, ахъес биъхIебиубси. Гъабзадешла гунзри. ГIямрулис урехи лебли биалра, снайперла хIярхIяличила балалра, ил уруххIейуб. ИтхIели ил пик-риикIуси сунечила ахIенрину, сай бекIличивси Дагъиста кьисматличила сайри.

Сецад дигара баянти даргес вирар.

1996-ибил дусла январь. С. Радуев Къизлярличи чевхъун ва роддомлизи дебавиуб. МяхIяммадгIяли МяхIяммадов «МаслигIят» кьукьяла бекIличив къалабали анцIбукь кабикибси мерличи саиб. Ца-кIел сягIятла ухIнав С. Радуев маслигIятиахъуб, арукьяхъес имкан баргиб, иличибли халати кьурбунти хIейахъес имкан акIуб. ПасихIси, хIяна ухънала гьалав С. Радуевра хIейуб къаршили кайзес. Ил гIелумвизур. ИтхIели наб гьанбикиб, хIера чи саял бархIила игит. Президент Б. Ельцин сунела генералтачил (Барсуков, Михайлов, Куликов) гъудуриубли, дявти дехIдихьиб, цехIнабли Первомайское ши тIутIубарахъиб, кабушибти ва бяхъибти бахъал биуб.

БегIлара тамашаласири С. Радуев сунела командаличил ара-сагъли арукьяс бажардиикни.

1999-ибил дусла анцIбукь: къачагъуни Ботлихличи чебухъун.

М. МяхIяммадовла дегIла-ра гIяхIти къиликъуназибад ца сабри анцIбукь балкабикесгу или пикрихIейкIули, къалабали, гIягIниси замана гIягIниси мерличи сайъни, анцIбукьунала вегIвайлав ветарни ва бархьси ва чIумаси балбуц дакIубирни.

Чили-биалра хIядурхIеба-рибти, сунела уркIи-уркIила-рад дурадулхъути гъайли адамтала уркIбазир вегIла ВатIайчи диги ва патриотдеш акIахъес, душмайчи гьими цIакьбиахъес вирни адамлизибси халаси гьунар саби. 2007 ибил дуслизир Пятигорскла санаторийлизир ну Осетиялизирадси ца хьунул адамличил къарширикира. Къачагъунани Бесланна школа буцибхIели, илала уршила хьунул, уршила урши ва рурси. ИтхIейчибад халаси замана арбякьи биалра, ил марайдешла палтарчерлири. Ца ихтилатла замана ил рикIи: гIяхIси президент левли хIушаб гьарбизур (МяхIяммадгIяли МяхIяммадовличила сарри ил рикIуси). Террористунани Бесланна школа буцибхIели, илдас дигулри Президент Дзасохов дураухъни. Амма ил урухиуб, дурахIевхъун. Илала вайдешли 340 адам алхун. Алхунтала узби-уршбала нягIна-лизивад ил увхIелхъан. Илди ца ити дурибти гъай ахIенри.

МяхIяммадгIяли МяхIям-мадовлизирти киликъуназирад сари пасихIдеш, гъабзадеш, чIумадеш, гIягIниси мерличив вагьарирни. ДегIла-ра бекIлибиубти-сабур ва чевурхни. ХIякимдеш лер или ил чисалра гIелавадвиркуси ахIен, вайбарес аварахIейрар. Наб гьанбиркули кьяйда, илди дегIлара дурхъаси къилликъули сари, чулира Дагъиста ванзаличиб даршудеш калахъес имкан бакахъибти.

Нурулгьуда Ражабова.

«Илди нушала уркIбазиб кавлан» бикIуси жузлизибад дарган мезличи шурбатурси. Н. ГIялиев.

* * *

Республикала даражаличибси 30 дусличибра имцIаси бузерила заманализив М.М. МяхIяммадов дахъал жаваблати къуллукъуначив калун: КПСС-ла обкомла отделла заведующий, ДАССР-ла Министртала Советла председательла заместитель, ДАССР-ла Министртала Советла председатель, ДАССР-ла Верховный Советла Президиумла Председатель, Дагъиста Верховный Советла Председатель, Дагъистан Республикала Пачалихъла Советла Председатель.

Политикаласи ва пачалихъласи хIянчизарла дегIлара гIяхIти къиликъу-ни, гьавкьядеш дузахънила устадеш ва организатордеш МяхIяммадгIяли МяхIямма-довичлизир гIячихъли дакIу-духъунтири Дагъистайс къиянти ва илала кьисмат ирзути замунтазир.

М. МяхIяммадович чевяхI-си адам сай. ИшбархIира илис «Кавказла политикала тамада» бикIни бархьси саби. ВатIанни МяхIяммадгIяли МяхIяммадовичла лебгIебал халаси бузери чихъли кьиматлабариб. Илала дахъал наградабала ургар лер: «ХIурматла лишан» орден, Бузерила ХIунтIена Байрахъла кIел орден, Октябрьла Революцияла орден, ХIурматла орден, «ВатIаннис гьаларти къуллукъуни багьандан» кIел орден ва цархIилти.

МяхIяммадгIяли МяхIям-мадович МяхIяммадов 89 дус виубси бархIи Лавашала районна халкьли илис чIумаси арадеш, уркIила разидеш, даршудеш, талихI диубли дигули саби.

М.М. МяхIяммадов халаси политик ва пачалихъласи хIянчизар сайлин, кьимат абикахъес хIейэси илала опыт дагъистанлантала челябкьути насабтани пайдалабирули ва хъумхIертули бахъхIи кавлан.

Добавить комментарий

Добавлять комментарии могут только зарегистрированные и авторизованные пользователи. Комментарий появится после проверки администратором сайта.

0