Меню
16+

Сетевое издание «По новому пути»

24.08.2018 18:51 Пятница
Категория:
Если Вы заметили ошибку в тексте, выделите необходимый фрагмент и нажмите Ctrl Enter. Заранее благодарны!
Выпуск 33 от 24.08.2018 г.

Бусурмантала бекIлибиубси байрам

ГIид аль-АдхIала бархIи яра илис гIергъити ташрикьла хIябалра бархIилизиб кьурбан лугьни — нушала Идбагли сунечи хасси пикри бяхIчииуси суннат саби. Илди бурхIназиб кьурбан белгьни дебали кьиматлабируси баркьуди саби. Кьурбан лугьуси саби балугълаваибси бусурман адам багьандан ва лайикьси нийят бируси саби. Кьурбайс лугьуси мицIираглизирад хIи чярхIдухъниличил ил адамличирти бунагьуни урисути сари.

Бусурмантала бекIлибиубси байрам

ГIид аль-АдхIала бархIи яра илис гIергъити ташрикьла хIябалра бархIилизиб кьурбан лугьни — нушала Идбагли сунечи хасси пикри бяхIчииуси суннат саби. Илди бурхIназиб кьурбан белгьни дебали кьиматлабируси баркьуди саби. Кьурбан лугьуси саби балугълаваибси бусурман адам багьандан ва лайикьси нийят бируси саби. Кьурбайс лугьуси мицIираглизирад хIи чярхIдухъниличил ил адамличирти бунагьуни урисути сари.

Машгьурти гIялимти ва валиби къайгъилизиб бирутири гьарил дуслизиб кьурбан лугьес. Ил багьандан нушазивад гьарилли кьас бирес чебиркур кьурбан белгьес имкан бургес. Имкан лебси бусурман адамли ил хIелугьни бекIлили бархьси ахIен. «Дила умматлизибти гIяхIтигъунти адамтани кьурбан лугьа, вайтани хIелугьа», — бурили саби хIядислизиб.

Кьурбайс делгьес асубирути мицIираг сари: Валруми, кьули (бугъни), кигьми яра гIежни (цархIилти мицIираг кьурбайс лугьути ахIен). Илди лугьнила къулайдеш чедибси гьабгIергъидешлизибад багьес вирар. Валрира, кьялра верхIел адамлис кьурбандирути сари, кигьара гIежара – ца бусурман адамлис. Эгер хъалибарглизиб ца кигьа яра гIежа лугьули биалли, ил барниличил суннат таманбарибсилизи халбируси саби хъалибарглизиб лебти лебилра балугълабаибти адамтас. Кьурбан белгьни багьандан бируси гIяхIдешра лебилра хъалибаргличи чебетиуси саби. Амма гIяхIсилизи халбируси саби хъалибарглизибти верхIел адамлис кьял лугьни.

Кьурбайс белгьунси ми-цIирагла диъ садакьалис зярхIли бедлугни къулайси саби, хъалибарглис баракатлис диъла бутIа батурли. Кьурбайс белгьунси мицIирагла хIябал бутIала ца бутIа садакьалис бутIесра асубирар. Ил шайчиб гьалабирхьуси бегIлара камси тIалаб — закатличи хIяжатси бусурман адамлис зярхIси диъла бутIа бедни саби.

ГIид аль-АдхIа — бусурмантала бекIлибиубси байрам саби. Ил Зуль хIиджа базла 10-ибил бархIи бехIбирхьуси саби. ЦархIилван буралли, ГIярафала бархIилис гIергъиси бархIи саби. ГIид аль-АдхIалис гIергъити хIябал бархIи (11, 12, 13) «ташрикьла» бурхIни сари. ГIид аль-АдхIала бархIилис гьалабси бархIи берхIи гIелабикниличибад бехIбихьили, ГIидла дехIибайчи бикайчи бусурмантани ахъли такбир бучIуси саби. Такбир бучIуси саби мижитуназиб, хъулразиб, кьакьализиб ва майдунтачиб — чинабалра. ГIидла кIелра бархIи (ГIид аль-АдхIа ва ГIид аль-Фитр) гьар чинабалра ахъли такбир бучIни ил мер (ши яра шагьар) бусурмантала биънилис бикьридеш дируси лишан саби. Илала дурабад, такбир гьарил дехIбала дарибхIелира бучIуси саби, илди такбирличил тамандирули. Илкьяйда такбир бучIуси саби ГIярафала бархIиличибад бехIбихьили, ташрикьла бегI-ла гIергъиси бархIила берхIи гIелабиркухIели дирути дехIибайчи бикайчи, базла 13 ибил бархIила.

Зуль-ХIиджа базла 9-личибад 10-личи бикайчи дуги балга-дугIялизиб буркIахъес маслигIятбируси саби. Ил барес имкан агарли биалли, ил дугила хIябъибил бутIалра яра ил заманала камси бутIалра илкьяйда беркIес кьасбарая. Ил баресра къиянбулхъули биалли, савлила ва дугила дехIбала жамигIятличил дарх мижитлизир дарая. Дайдугилис гIергъи таманти дазала дирути сари байрамла хIурматлис (нийят ишкьяйда бируси саби: «Нуни кьасбарира Кьурбан-байрамла хIурматлис таманти суннатла дазала дарес Кьудратла ВегI Аллагь багьандан. Аллагьу Акбар». Гъез кьицIдирути сари ва никуби кьисдирути сари, умудеш бируси саби. Эгер хIушани ил дуги балга-дугIяличил мицIирбарес хIедирули диадалли, савли диубцад жявли адизирая, таманти дазала дарая, гъез далдарая, никуби кьисдарая, умути палтар чегьая (лерли диалли сагати чегьни гIяхIси саби), миск пайдалабарая, гIур кьацIли дукайчи ГIидла дехIбала дарес мижитлизи дукьеная. Илди гIядатлибиубли дирули бирар савли бархIи гьаббакIили гIергъи 45 минут дикибхIели (мижитла имамлизибад гьаланачибал ил замана белгибарес дирудая). ГIидла дехIибала Дуббуцарла бархIилаван (ГIид аль-Фитр) дирути сари. Чини ГIидла дехIибала дарес балули хIейаллира, гIядатла кIел ракагIатла суннат дехIбала дарес вирар. ГIидла дехIбала дарес нигет ишкьяйда бируси саби: «Нуни кьасбарира (дехIбала жамигIятличил дарх дирули виалли «жамигIятличил» яра «имамлис гIергъи кайзурли» ибси дев имцIабируси саби) кьурбан-байрамла хIурматлис Аллагь багьандан кIел ракагIатла суннатла дехIбала дарес».

Кьурбан-байрамла бархIи мицIираг лугьути сари. Кьурба садакьа иличи хIяжатдеш лебтас буртIуси саби, гъамтачи, унрубачи, гьалмагъуначи ва цархIилти динна узбачи илди байрамличил мубаракбарес музаулхъуси сай. Байрамличил бархбасахъи илдази вегIла разидеш балахъуси саби. Ил бархIи держла бержни халаси бунагьла баркьуди саби. Ил бархIи держла бержалли, Исламла дурхъадешуначи дукаряхIниличил цугси саби.

Добавить комментарий

Добавлять комментарии могут только зарегистрированные и авторизованные пользователи. Комментарий появится после проверки администратором сайта.

1